18
آذر مـاه 1395

چهارمین جلسه از سلسله نشست های ده گفتار معماری

معمـاری برای جایـزه یا جایـزه برای معمـاری؟

این میزگرد با حضور آقایان  علی کرمانیان و حسین شیخ زین الدین
در یک طرف و در طرف دیگر آقایان رامبد ایلخانی وکامران
حیرتی، برگـزار گردید وآقای کامران افشار نادری و مدیریت
جلسه را به عهده داشته اند.
از زمان پیدایش و رواج جوائز معماری در 15 سال اخیر، بسیاری از معماران، خصوصأ نسل جوان، به نقش موثر این پتانسیل جدید برای مطرح شدن خود و مطرح کردن دیدگاه های جدید در جامعه پی بردند. مکانیسم اهدای جوائز، که مبتنی بر بررسی مدارک تصویری ارائه شده توسط هیئات داوران است، در وحله اول موجب شد شرکت کنندگان به نحوه ارائه آثار خود و شناسایی ترجیحات داوران توجه کنند. چه بسا معماری از شرکت در یک دوره از جایزه ای که داوران آن نظر مساعدی به سبک کار وی نداشتند، صرف نظر کند ولی در دوره بعد حضور یابد. در وحله دوم، این تصور برای عده زیادی شکل گرفت که معماران به اصطلاح "جایزه بگیر" کارهای خود را به هدف جایزه گرفتن طراحی می کنند، یعنی به فتوژنیک بودن کار خود بیشتر توجه دارند تا فضای معماری که به دشواری در تصاویر قابل درک است. در جلسات داوری نیز گاه به نظر می آمد، معمارانی تصاویر کار خود را با ظرافت خاصی رتوش میکنند تا معایب  پروژه یا نا تمام بودن آن ها مخفی بماند. 
چنانچه به سیر تحولی معماری ایران در سالهای جایزه توجه کنیم به وضوح در می یابیم وجود جوایز در ارتقاء معماری نقش موثر و مهمی را ایفا کرده است. معماران مستعد و فدا کاری که پاداش کار خود را از بازار کار نمیگیرند، حداقل از طریق قدرشناسی فرهنگی تریبونی برای رساندن حرف خود به جامعه می یابند. از طرف دیگر، فرهنگ جوایز، به نمایش در آوردن کار معماران خوب، برگزاری مراسم مسابقه، تشویق کارفرمایان و انتشار کارهای برگزیده موجب گردید فرهنگ عمومی مردم نسبت به معماری متحول شود. رقابتی شدن معماری نیز محرک خوبی برای تشویق خلاقیت، جسارت و به روز شدن در معماری بود. عمدتأ به خاطر جوائز معماری بود که معماران از سطح و سبک کار یکدیگر مطلع شدند و سعی کردند از طریق تاثیر پذیری یا فاصله گذاری از دیگران پیشی بگیرند. فرق اساسی بین مسابقه و جایزه نیز موجب گردید داورها از آزادی زیادی در بررسی کارهایی که به سختی با هم قابل قیاس بودند، برخوردار شوند. این مسئله نیز گاه سوء تفاهم هایی را در این خصوص به وجود آورد که شاید عده ای در رابطه با جایزه با پلان خاصی عمل می کنند و اساسأ برای جایزه کار میکنند یا سعی میکنند کار خود را از طریق جوائز، مجلات و فضای مجازی تخصصی مطرح کنند. در این جلسه گفتگو عده ای از معماران شناخته شده که در زمینه فرهنگ معماری، جوائز معماری و داوری تجربه با ارزشی دارند شرکت می کنند. پیش بینی می شود گفتگو های پانل و پرسش و پاسخ شرکت کنندگان همه ما را درمسیر درک حقیقت جوائز معماری و جنبه های مثبت یا منفی آنها یاری کند.