section1 section2 section3 section4 section5 section6 section7 section8 section9 section10 section11 section12
14
بهمن مـاه 1395

ششمین جلسه از سلسله نشست های ده گفتار معماری

فرایند انسان محور و فرایند ماشین محور

این میزگرد با حضور آقایان فرشاد مهدي زاده و هومن بالازاده
در یک طرف و در طرف دیگر آقایان رضا حبيب زاده و
عليرضا شرافتي، برگـزار گردید و  خانم حبيبه مجدآبادي
 مدیریت جلسه را به عهده داشته اند.
موضوع گفتگوی این جلسه با عنوان فرایند انسان محور و فرایند ماشین محور یکی از کنجکاوی شخصی من و در امتداد بحثی است که پیش از این در شماره 97 مجله معمار طرح شد. منظور از فرایند طراحی، تولید و یا خلق اثر معماری مسیری است که پروژه معماری طی میکند، از لحظه ای که به صورت یک مساله طراحی مطرح میشود تا زمانی که به شکل ساختمان، تجسم عینی می یابد. اغلب معماران بر سر این موضوع توافق دارند که طراحی فعالیتی فرایند محور است اما با نگاهی به مهمترین پروژه های چند دهه اخیر در میابیم که در حال حاضر، حداقل با دو دیدگاه و موضع متفاوت نسبت به مساله فرایند طراحی در معماری معاصر جهان مواجه هستیم. اولین دیدگاه نماینده مسیر های سیستماتیک تولید معماری است که در تمام یا بخشی از آن متکی به تکنولوژی دیجیتال است، و دومی نماینده مسیرهای کشف و شهودی، مبتنی برحواس است که به نقش معمار به عنوان هنرمند و مولف تکیه بیشتری دارند. آنچه انگیزه طرح این موضوع برای نگارنده است، اهمیت و گستردگی پروژه هایی است که امروز در معماری معاصر دنیا در هریک از این دو دیدگاه در حال شکل گیری هستند، بعلاوه اهمیت معماران برجسته ای که در هر دو روش شناسایی میشوند. گرچه به دلیل وحدت موضوع و اشتراک فاکتورهای تاثیر گذار بر موضوع معماری، ترسیم مرزی دقیق میان این دو مسیر ممکن نیست اما در سوابق فکری، روش طراحی و مراحل تولید معماری این دو گروه تفاوت های متمایز کننده و مشخصی وجود دارد. این تفاوت ها را میتوان در نوع نگاه به جایگاه مولف در فرایند خلق اثر معماری، فرایند محور یا محصول محور بودن فعالیت طراحی، در نظر گرفتن پارامترهای انسانی و حتی خطای انسانی در طراحی، ترجیهاتی در مورد جنسیت و مواد، تعاریفی که از نحوه ارتباط با طبیعت در این دو دیدگاه استنباط میشود و مواضع متفاوت نسبت به وجه هنری معماری جستجو کرد.
فکر میکنم در حال حاضر در مقطعی از تاریخ معماری قرار داریم که خوب است برای درک و تحلیل وضعیت کنونی و  بدست آوردن ایده ای از  وضعیت پیش رو  در این دو دیدگاه کمی تامل کنیم .